ProZ.com translation contests »
2014 annual ProZ.com translation contest: "Celebrations" » English to Galician » Entry by empolacek


Source text in English

Translation by empolacek (#21136)

Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.

Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.

Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.

Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.

Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle.
Quen tirou ese primeiro tomate transcendental que empezou a revolución da Tomatina? A verdade é que non se sabe. Quizais foi unha rebelión anti-Franco, ou se cadra unha procesión que foiselles das máns. Segundo a versión máis popular da historia, durante o festival de Os Xigantes, un desfile de xigantes feitos de papel maché, do ano 1945, os paisanos buscaban montar unha liorta para chamar a atención. Preto de alí, topáronse con unha carreta de verduras e puxéronse a guindar tomates maduros. Uns testemuños inocentes comenzaron a participar ata que intensificouse e chegou a ser unha melé de froita voadora. Os investigadores tiveron que recompensar ós vendedores de tomates, pero aquilo non puxo fin ás batallas de tomates e ao nacemento dunha nova tradición.

Con medo a unha intensificación revoltosa, as autoridades promulgaron, relaxaron e logo reestableceron unha serie de prohibicións nos anos 50. En 1951, encarcerábase á xente que desafiaba a lei ata que o pobo esixía a súa libertade. O descaro á prohibición dos tomates máis famoso ocorreu en 1957 cando os partidarios tiveron un funeral de broma dos tomates, mesmo con un ataúde e unha procesión. Despois de 1957, o goberno local acordou coller o touro polos cornos, establecer algunhas regras e adoptar a tola tradición.

Aínda que os tomates con as estrelas do festivo, hai unha semana de festas que precede o espectáculo final. É unha celebración dos patróns de Buñol, a Virxe e San Luis Bertrán, e hai desfiles, música e fogos artificiais. Para collerse forzas para a pelexa inminente, hai unha paella enorme que sirvese na véspera da batalla, a cal presenta un prato típico valenciano de arroz, marisco, azafrán e aceite de oliva.

Hoxe en día, este festivo sen grillóns ten algo de orde. Os organizadores chegaron incluso a cultivar unha variedade especial incomible de tomate só para este evento anual. As festas arrincan a partires das 10:00 cando os participantes fan carreira para coller un xamón situado no cumio dunha vara engrasada. Os espectadores mollan á xente con unha mangueira namentres cantan e bailan polas rúas. Cando as campás da igrexa soan as doce de mediodía, chegan uns camións cheos de tomates mentres os berros de “To-ma-te, to-ma-te!” acadan un punto culminante.

Nese intre, cando dispárase un canón de auga, escomeza o momento máis importante. É a luz verde para que todos chimpen e machiquen tomates por todo-los lados en unha loita sen piedade. Lanzador de altura, asasino a queimarroupa e tiros de medio rango: sexa o que sexa a túa técnica, cando remate todo terás un aspecto distinto e sentiráste distinto tamén. Pasada apenas unha hora, os tiradores, mollados en tomate, quédanse a xogar en un mar de salsa de tomate. Pouco pódese encontrar do que antes asemellábase un tomate. Un segundo canón sinala o final da batalla.


Discuss this entry