This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
Explanation: Şu an için bildiğim kadarıyla Türkçe karşılığı olan bir terim yok. Gazeteler bu şekilde tercüme ediyor.
-------------------------------------------------- Note added at 48 mins (2012-07-20 16:52:55 GMT) --------------------------------------------------
"Yol kenarı bombası" denince sanki bir bomba türü gibi geliyor. Halbuki yol kenarına her türlü bomba (top mermisi, plastik patlayıcı vs) yerleştirilebiliyor.
Kendi aramızda konuşursak istediğimiz her ifadeyi kullanabiliriz. Buna itirazım yok. Ama askeri/savunma alanında istediğimiz ifadeleri kullanmayız. Zincirleme isim tamlamasıyla ad koyan sektör olmaz. Mesela Çamaşır Makinesi gibi. Çamaşırları yıkayan makine ifadesi sektör dışıdır. Burada da "Yol kenarına yerleştirilen bomba" veya "Yol kenarı bombası" sektör dışıdır.
Bunu anlatmaya çalışıyorum.
Niteleme ile isim koymuyorlar sektörlerde.
Personel "taşıyan" araç veya Tank "tahrip eden" silah denmiyor.
Personel aracı (taşıyıcısı) veya Anti-Tank silah deniyor.
Pompaya tulumba demek gibi geliyor onlar açısından kulağa.
Bir yola patlayıcı yerleştirilse, bu patlayıcının türünü veya nereye yerleştirildiğini belirtmek için "yol üzerine (altına) (toprak yol, asfalt değil) yerleştirilmiş mayın" denebilir, "yol kenarına yerleştirilmiş bomba (mayın)" denebilir, bunlar hep olayın niteliği hakkında farklı bilgiler verir. Neden yanlış olsun...
Yol kenarı mı denmiş, yol kenarına yerleştirilen mi denmiş, bence çok önemli değil, işin teferruat kısmı o. Ecnebiler de "bombs planted on the side of the road" yerine kısaca "roadside bomb" dediyse, kısaca "yol kenarı bombası" denebilir, denmiş de bol miktarda. Veya daha uzun ama açıklayıcı şekilde "yol kenarına yerleştirilen bomba" denebilir, o da çok yerde geçiyor, bence mahzuru yok ama kenar kelimesi burada önemli.
Fazla da tartışmaya gerek yok zaten, dendiği gibi.
Bununla ilgili tartışmak anlamsız. Askeri kaynaklardan "kenarı bombası" içeren bir adlandırma bulunması yeterlidir. Bunu bulabileceğini sanmıyorum kimsenin.
Sıfat ile bir şeyi nitelemek farklıdır, Ona ad vermek başkadır.
"kenarı bombası" bu yüzden ad olmaz.
Aynen "deniz kenarı" ifadesinde olduğu gibi. Deniz kenarı kasabası denmez. Kıyı kasabası denir.
Teröristler yola (ortasına) patlayıcı yerleştirmek için, etrafına göre yüksek olan asfalt yolun kenarından kazarak ortasına yerleştirmektedir, asfaltla pek uğraşmıyorlar. :)
Teröristlere akıl vermek gibi olmasın ama kanalizasyon kapaklarının altına patlayıcı yerleştirilir. Biraz tünel çalışması yapılarak da bu işlem gerçekleştirilebilir (Çeçenistan'da defalarca yapıldı) :))
Ayrıca Hasan Beyin cümlesine baktığımızda bombanın nereye yerleştirildiğinin önemli olduğunu görürüz. Çünkü yolun ortasına (elbette ki altına) yerleştirilen bir bomba ile yol kenarına yerleştirilen bir bombanın araç üzerinde etki odağı tümüyle farklı olacaktır. Cümlede bunun için özellikle "roadside" kelimesi kullanılmış.
Gerek KHO'da aldığım balistik dersinde, gerekse istihkam sınıf okulunda bir çok yola döşenmiş patlayıcı örneği içeren video izledim. Şu an patlayıcılar hem yol ortasına hem de yol kenarına döşenmekte, bu yüzden bence de terim gereksiz değil.
Ayrıca günümüzde, İngilizce'de IED (Improvised Explosive Device) olarak geçen ve askeri literatürde de "El Yapımı Patlayıcı" olarak yer alan bir terim mevcuttur ve kesinlikle mayın olarak geçmemektedir. El yapımı patlayıcılar yol kenarına, ortasına, initkal güzergahına vs. her yere yerleştirilebilir. Bu yüzden burada da "yol kenarına yerleştirilen patlayıcılar" terimi uygun düşmektedir. Zaten mayın ve patlayıcı konularındaki terimlerin talimnamelerde düzenlendiği yer İzmir/Narlıdere'deki İstihkam Sınıf Okulu'dur.
Ayrıca, bir araç yol kenarına döşenen patlayıcıya karşı korunaklı olup mayına karşı korunaklı olmayabilir, çünkü mayına (ya da yola döşenen patlayıcıya) karşı korunaklı olması için aracın altının ona göre geliştirilen teknolojiye uygun olarak dizayn edilmiş olmalıdır. Örn: PARS, KOBRA, AKREP vs.
Ordu donatımda bu malzemenin kayıtlara girilmesi lazım. Yol kenarına yerleştirilen bomba veya yol kenarı bombası diye bir kayıt girişi olmaz. Komik bir şey bu.
Cevabımı iyi okumamışsınız. Bu gibi durumlardan dolayı asfaltlama yoluna gidilir dedim. Asfaltı delip de altına bomba koyuyorlar demedim. "Kompresör sesi rahatsız edebilir" falan gibi pasif-agresif, alaycı tavırlara neden girdiniz anlamadım. Alt tarafı bir soru sorulmuş, önerilerde bulunulmuş, sorun nedir?
Sizin dediğinizi doğru kabul edersek, yol ortasına patlayıcı yerleştirmek isteyen birisinin; 1- asflat için kompresör, 2-asfalt dökme makinesi (plantta karılmış asfalt), 3-yol silindiri bulundurması lazım.
Asfaltı delip, patlayıcıyı yerleştirip, üstüne asflat, döküp silindirle düzlemesi lazım.
Delme ve bombayı yerleştirmede sorun çıkmaz ama (kompresör sesi rahatsız edebilir), asfaltı dökerken ve silindirle düzlerken o patlayıcı kesin patlar :)
Patlamasa bile bu tür patlayıcıların takım olarak satılması daha iyi olur. Roadside bomb: Yanında kompresör, asfalt makinesi ve silindir hediye. Üstelik yarı fiyatına. :)
M. Ali Bey yorumlarda şöyle demiş: "Askeri terminolojide "yol kenarına yerleştirilen" "yol kenarı bombası" gibi ifadeler olmaz. İnsana gülerler. Yol mayını bu. Belki iyi örnek olmayacak ama dünyanın savaş ve terör olan bölgelerinde yollarda patlayan/bulunan patlayıcıların haberlerine bakın "
Ortada gülünecek bir şey yok. İnternette "yol mayını" şeklinde sadece 37 karşılık çıkıyor.
Diğer iki seçenekte binlerce, on binlerce sonuç var.
Yol ortasına değil ama yolun altına (yol üzerinde diye geçiyor) patlayıcı (mayın) yerleştirilmesi yaygın bir durum. Buna karşı yolların asfaltlanması yoluna gidiliyor, bu durumda da "yol kenarı" kavramı ortaya çıkıyor, terim gereksiz değil.
Günümüz için dediğiniz doğru M. Ali Bey fakat yol kenarına bomba yerleştirme yöntemi ilk olarak IRA ile yaygınlaştı. O zamana kadar yola yerleştirilip kamufle ediliyor veya uygun hava şartları beklenip kendiliğinden kamufle olması sağlanıyordu. Eskiden daha çok basılınca kendiliğinden patlayan mayınlar kullanıldığından, kablo ile uzaktan patlatılan bombalar bile bu alışkanlıktan ötürü yolun ortasına yerleştirilirdi. "Roadside bomb" terimi de zaten mayının/bombanın kullanım yöntemini de ifadeye dahil etmek için türetilen pratik bir terim.
Ayrıca bir konuyu da açıklığa kavuşturmak lazım. Yollardaki her türlü patlayıcı yolun kenarına yerleştirilir. Yol ortasına patlayıcı yerleştirenin ciddi bir zihinsel sorunu vardır. Bu yüzden burada Türkçe'de kullanılan "kenar" ifadesi gereksiz.
"bombalar" ile daha fazla sonuç çıksa da "yol kenarına yerleştirilen patlayıcılar" şeklinde de olabilir, kulağa daha hoş geliyor. Çünkü Türkçe'deki "bomba" sözcüğü İngilizce "bomb" kelimesinin aksine çok fazla kullanılan bir kelime değil.
peer agreement (net): +4
